- rzucać
- rzucać I {{/stl_13}}{{stl_8}}cz. ndk VIIIa, rzucaćam, rzucaća, rzucaćają, rzucaćany {{/stl_8}}– rzucić {{/stl_13}}{{stl_8}}dk VIIb, rzucaćcę, rzucaćci, rzuć, rzucaćcony {{/stl_8}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}1. {{/stl_12}}{{stl_7}}'powodować szybkim ruchem i wypuszczeniem z rąk czasowy lot czegoś w powietrzu lub upadek; ciskać, miotać': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucać kamieniami, piłką. Rzucić oszczepem, siekierą lub oszczep, siekierę. Rzucić książki na podłogę, gałąź do ogniska. Samoloty rzucają bomby. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}2. {{/stl_12}}{{stl_8}}zwykle dk {{/stl_8}}{{stl_7}}'powalać, przewracać kogoś na ziemię, uderzać kimś o coś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucił przeciwnika na matę. Rzucić kimś o drzwi. Wstrząs rzucił nimi o ścianę. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}3. {{/stl_12}}{{stl_7}}'poruszyć czymś w sposób porywczy, gwałtowny': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucać głową. Rzucał rękami, usiłując utrzymać się na wodzie. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}4. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wprawiać w gwałtowny ruch wznoszący i opadający, gwałtownie kołysać w różne strony; wstrząsać, szarpać (też nieosobowo) ': {{/stl_7}}{{stl_10}}Autobus rzucał pasażerami. Burza rzucała samolotem na wszystkie strony. Auto rzuciło na wyboju. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}5. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wysyłać w jakieś miejsce, przenosić gdzieś kogoś wbrew jego woli, kierować dokądś pośpiesznie; też: decydować o miejscu życia': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucać odwody do walki.Wojenne losy rzuciły ich w odległe strony. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}6. {{/stl_12}}{{stl_8}}(nad) {{/stl_8}}{{stl_7}}'budować coś, najczęściej łączącego w powietrzu różne miejsca; przerzucać': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucić most nad przepaścią, kładkę nad potokiem. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}7. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wyrażać, kierować do kogoś; także: roztaczać coś wokół siebie, emanować czymś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucać przekleństwa, groźby. Rzucić pytanie, odpowiedź. Rzucić uśmiech. Rzucać rozkaz. Rzucać czar. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}8. {{/stl_12}}{{stl_8}}zwykle dk {{/stl_8}}{{stl_7}}'mówić coś w sposób szybki, krótki': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucić komendę. Rzucać anegdotkami. W pędzie rzucił im, że trzeba uciekać, bo się pali. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}9. {{/stl_12}}{{stl_7}}'wydawać coś z siebie, powodować powstanie czegoś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Blask ogniska rzucał chybotliwe cienie. Reflektor rzucił snop światła. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}10. {{/stl_12}}{{stl_7}}'opuszczać coś, kogoś, odchodzić z jakiegoś miejsca; zaprzestawać dalszego wykonywania czegoś, rezygnować z czegoś; porzucać': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucić pracę, studia. Rzucić żonę, rodzinę. Rzucić pisanie, malowanie, sport. Rzucać kilka razy palenie. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}{{stl_12}}11. {{/stl_12}}{{stl_8}}pot. {{/stl_8}}{{stl_7}}'zaopatrywać sklepy rzadko, po dłuższym okresie braków w poszukiwany towar': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucili trochę mięsa do sklepów przed świętami. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}rzucać II {{/stl_13}}{{stl_8}}cz. nos ndk VIIIa, rzucaća {{/stl_8}}– rzucić {{/stl_13}}{{stl_8}}dk VIIb, rzucaćci {{/stl_8}}{{stl_7}}'coś powoduje u kogoś, u czegoś gwałtowne ruchy, wstrząsy, kołysanie, drgawki, chwianie się': {{/stl_7}}{{stl_10}}Strasznie rzucało w powietrzu. Rzucało nią ze złości. Co tobą tak rzuca – piłeś? Rzuciło mocniej, aż niektórzy pospadali z foteli. Rzucało nami w górę w dół, a fala zmyła żagle (z piosenki) .{{/stl_10}}{{stl_18}}ZOB. {{/stl_18}}{{stl_10}}ciskać [rzucać] gromy {{/stl_10}}{{stl_8}}{na kogoś, na coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}; kłaść – położyć [wykładać – wyłożyć, rzucać – rzucić] karty na stół; kości zostały rzucone; paść [rzucić się] {{/stl_7}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na mózg; przelać [przenieść, rzucić] {{/stl_7}}{{stl_8}}{coś} {{/stl_8}}{{stl_7}}na papier {{/stl_7}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}rzucać {{/stl_13}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}kłody pod nogi {{/stl_13}}{{stl_7}}'celowo komuś przeszkadzać w jego działaniach, pracy; utrudniać, uniemożliwiać coś komuś': {{/stl_7}}{{stl_10}}Rzucano mu kłody pod nogi, ale postawił na swoim. {{/stl_10}}{{stl_20}}{{/stl_20}}\ {{stl_20}}{{/stl_20}}rzucać {{/stl_13}}{{stl_8}}{komuś} {{/stl_8}}piaskiem w oczy {{/stl_13}}{{stl_7}}'oszukiwać, zwodzić, mamić kogoś, przedstawiać komuś nieprawdziwy stan rzeczy': {{/stl_7}}{{stl_10}}Przestań rzucać mi piaskiem w oczy, bo nie jestem taka naiwna, jak myślisz! {{/stl_10}}
Langenscheidt Polski wyjaśnień. 2015.